۱۳۹۰ بهمن ۱۰, دوشنبه

فامرین و هنر اصیل تعزیه خوانی


یکی از اصیل ترین  و قدیمی ترین مراکز تعزیه خانی ، این هنر اصیل ایرانی اسلامی و شیعی در کشور بخصوص در منطقه استان مرکزی و همدان و ساوه و... تعزیه خوانی در روستای فامرین می باشد به طوری که بزرگان و ریش سفیدان روستا به بنده حقیر من جمله پدر مرحومم ، مرحومم حا ج رمض عزیزی ، مرحوم عبد العظیم عزیزی ، مرحوم عباس نعیمی ، آقای حاج شکرالله رشیدی ، آقای شوزب فتحی ، و خیلی دیگر از بزرگانی که به گردن ما حق دارند بیان می کردند و نقل می فرمودند  از پدرانشان و آنها هم از اجداد و پدرانشان  شنیده اند که تعزیه در فامرین بیش از 800 سال قدمت دارد و تا کنون نیز به برکت بزرگان و عنایت خاصه سید الشهدا (ع) این هنر اصیل هنوز از رونق خاصی برخوردار است .
مراسم تعزیه در هیچ برهه ای از زمان در این روستا تعطیل نشده چه در سرما و چه در گرما همواره مردم این روستا در دهه اول محرم هر سال با برگزاری تعزیه خوانی و سوگواری برای اهل بیت رسول خدا (ص) و امام حسین (ع) ارادت خود را نشان داده اند و در سوگ شهادت یاران اباعبدالله الحسین (ع) و خود حضرت گریسته اند و به برکت این اشک ها و اخلاص ها و نذری ها نام فامرین را به عنوان اولین روستای برگزار کننده تعزیه در تاریخ شهرستان و منطقه ثبت کرده و زنده نگه داشته است و در این جا ، جا دارد از همه عزیزانی که در این عرصه خدمتگزاری و زحمت کشیده اند چه آنها که الان چراغ این میراث بزرگ ما فرزندان فامرین راه روشن نگه داشته اند و چه بزرگان و عالمانی که چند صد سال برای زنده نگه داشتن این میراث عظیم و غرور آفرین تلاش کرده اند که انشالله هم اکنون جیره خوار سفره حضرت سید الشهدا (ع) هستند و خداوند همه آنها را رحمت کند ، تقدیر و تشکر و قدر دانی کرد .
آنچه که تعزیه فامرین را از دیگر تعزیه های مرسوم منطقه متمایز می کند یکی به دلیل اینکه این تعزیه جزء معدود تعزیه خوانی هایی ایست که به زبان ترکی و مادری نوشته شده و خوانده می شود بر خلاف تعزیه های دیگر که اکثرا به زبان فارسی می باشد .
دوم آنکه طبق گواهی اسناد و شواهدتات موجود و شهادت بزرگان و عالمان منطقه و وجود نسخه های خطی تعزیه با قدمت چند صد ساله موءید این موضوع است که در گذشته  اکثر نسخه های تعزیه خوانی از نسخه های تعزیه خوان های روستای فامرین کپی برداری شده و به عبارت دیگر می توان به جرات گفت که مادر نسخه های تعزیه خوانی به زبان ترکی در منطقه الگو گرفته شده و رونوشت شده از نسخه های تعزیه روستای فامرین می باشد که برای اثبات این موضوع مدارک کافی و دال بر صحت ادعا هنوز هم در حسینیه قمر بنی هاشم روستای فامرین که قدمتی بیش از 800 سال دارد موجود است .
از جمله می توان به کلاه خود نقش شمر اشاره کرد که تا همین چند سال پیش موجود بود به طوری که من به یاد دارم که از چند نفر بزرگان که آن زمان حداقل بالای 80 سال سن داشتند بیان می فرمودند که این کلاه خود را زمانی که بچه بوده اند در تعزیه خوانی نقش شمر از آن استفاده می کرده ولی متاسفانه بنا به دلایل مشکوکی مفقود گرددید بنا به روایتی هم که آن زمان در روستا باب شده بود به سرقت رفت اما الله اعلم  و لباس ها ی تعزیه خوانی بسیار قدیمی و خنجر ی که باز نقش شمر از آن استفاده می کرده و از همه مهمتر و جود نسخه های خطی و یاداشت هایی که بیش از 200 سال پیش هنوز خوشبختانه بخشی از آنها موجود است که چند سال پیش من چند نمونه از آنها را مطالعه کردم که آن موقع دست حاج شکراله رشیدی بود و الان دقیق نمی دانم آنها کجاست ، و نکته جالبی که من در آن نسخه ها دیدم این بود که نویسنده و خطاط نسخه ها توضیح داده بود که از این نسخه ای که نوشته است از روی نسخه مادر که قریب 400 سال پیش است نوشته است و اینکه خطاط آن را نسخه مادر عنوان کرده و در پاینویس هم نوشته است که تنها نسخه موثق تعزیه در بزچلو است این نشان از صحت ادعای بنده دارد و لاجرم هرانسان عاقلی  را وادار می کند که اقرار کند که نسخه های تعزیه روستای فامرین تنها و یگانه نسخه مادر تعزیه های منطقه بزچلو و حتی ترک های ساوه و بخشی از همدان می باشد .
بنابراین بر عهده ما فرزندان و جوانان رشید و دلیر و عالم و دانش اندوز فامرین است که از این هنر و میراث پدارن خود به نحوه احسنت استفاده کنیم و از همه مهم تر از آن حراست کنیم چرا که کم نیستند افرادی سود جو و فاقد هنر در منطقه بخصوص اطراف روستای فامرین که با پررویی و بی اصالتی می خواهند این میراث بزرگ ما را به نام خود ثبت کنند و با داشته های ما و میراث پدارن ما برای خود کلاهی درست کنند اما به یاری خداوند این افراد معلوم الحال و به کمک شما فرزندان و دوست داران فامرین اجازه نخواهیم داد که میراث فرهنگی ما را حتی کوچکترین تعرضی به آن کنند .
اما در پایان جا دارد از افرادی که در این هنر فعالیت داشته اند و چراغ تعزیه را روشن نگه داشته اند تشکری در این نوشته به عمل بیاورم هرچند که اجر آنها پیش خداند معجور است ولی روا نیست که نام آنها در گم نامی باشد اما از آنجائیکه حافظه بنده حقیر زیاد یاری ام نمی کند فقط اسم افرادی را که الان در خاطر دارم می توانیم بیاورم لذا اگر اسم کسی از قلم افتاد مرا بخشد و عاجزانه استدعا دارم دوستانی که فراتر از این اسامی تعزیه خوانهای محترم و تعزیه گردان های محترم چه آنها که به رحمت خدا رفته اند و چه آنها که هستند را به یاد دارند اسامی آنها را در بخش نظرات بنویسند تا حقیر آنها را منتشر کنم .
اما آنچه من به یاد دارم :
مرحوم حاج اصغر فتحی یکی از بزرگان تعزیه در چند دهه گذشته و  موافق خوان ، امام حسین خوان 
مرحوم ابوالقاسم احمدی مخلف خوان 
مرحوم حیدر رسولی عموی بنده مخالف خوان 
مرحوم احسان فامرینی موافق خوان علی اکبر خوان 
مرحوم عزیزی فرزند حسینعلی که حقیر اسم ایشان را فراموش کرده ام موافق خوان و بخصوص در شام غریبان 
مرحوم حاج آقا شیمر با عرض معذرت اسم ایشان را فراموش کرده ام امیدوار خانواده ایشان مرا ببخشند چون ما از بچگی همه ایشان را به این اسم می شناختیم مخالف خوان 
آقای حاج شکرالله رشیدی از ارکان اصلی تعزیه امروز فامرین که خداوند حفظ شان کند موافق خوان امام خوان 
آقای اکبر رسولی مخالف خوان شمر خوان 
آقای جمشید نعیمی مخالف خوان تخت نشین 
آقای حیدر فامرینی موافق خوان زینب خوان 
برادارن شیری که متاسفانه اسم شان را فراموش کرده ام و اگر اشتباه نکنم آقای حجت شیری و برادرشان که خداند اجرشان دهند موافق خوان 
آقای مجید برادر زن آقای عبدالله شیری که فامیل شان را نمی دانم ایشان از گردانندگان مراسم بودند .
آقای حاج عباس فتحی از خیرین که چندین سال است روز عاشورا بخشی از هزینه های نذری را بر عهده دارند .
آقای ستار اصلانی و پدر بزرگوارشان و همچنین برادر بزرگوارشان موافق خوان حر و برادران حر 
پسران آقای عبدالله شیری علی ، هادی و رضا و... همگی موافق خوان طفلان زینب و سکینه خوان 
آقای نعیمی برادر آقای عابدین نعیمی که بنده چون همیشه به ایشان عمو گفته ایم اسمشان یادم نمی آید موافق خوان قدیمی حضر ت عباس خوان 
آقای احمد رسولی برادر خودم هم موافق خوان و هم مخالف خوان 
آقای حجت احمدی مخالف خوان وتخت نشین 
مرحوم شکرالله رشیدی که همیشه هم در انتظامات نقش داشتند و هم روز عاشورا نقش شیر را بازی می کردند
آقای حمید فامرینی نقش شیطان و مخالف خوان 
آقای ذوالفقار نعیمی عابس و یا اگر اشتباه نکنم شوزب خوان 
مرحوم غلام فامرینی که ایشون هم بعض وقت ها تعزیه خوانی می کردند 
مرحوم مشهدی اسماعیل که همیشه نقش انتظامات را برعهده داشتند .
آقای غلام یزدی طبل زن 
آقای مالک فتحی انصافا همیشه در محرم و مراسم تعزیه خوانی منزل ایشان و خودشان زحمات زیادی می کشند . هم خانواده محترم شوزب فتحی و بخصوص آقا جواد پسر بزرگ ایشان 
آقا قربان که دیگه همیشه منزل ایشان در اختیار تعزیه خوانها بود راستش فامیلی ایشان یک دفعه یادم رفت ان شالله که من را خواهند بخشید 
و آقایانی که الان متاسفانه به یاد ندارم و ان شالله دوستان برایم بنویسند تا من نام آنها را اضافه کنم .

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر